Komisja Europejska przedstawiła w czwartek propozycję dwóch regulacji dotyczących "zielonego" przemysłu i surowców krytycznych, których przyjęcie i realizacja ma pozwolić Wspólnocie skutecznie konkurować z USA i Chinami w wytwarzaniu produktów opartych na czystych technologiach.

"Potrzebujemy otoczenia regulacyjnego, które pozwoli nam szybko zwiększyć skalę przejścia na czystą energię. +Net-Zero Industry Act+ właśnie to zrobi. Stworzy najlepsze warunki dla tych sektorów, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 roku: technologii takich jak turbiny wiatrowe, pompy ciepła, panele fotowoltaiczne, odnawialny wodór czy składowanie CO2. Popyt rośnie w Europie i na świecie, a my działamy teraz, aby mieć pewność, że możemy zaspokoić większą część tego popytu dzięki dostawom z Europy" - powiedziała szefowa KE Ursula von der Leyen przedstawiając projekt legislacji.

Główne założenia projektu

Jej główne założenia to usprawnienie wydawania pozwoleń na ekologiczne projekty i wspieranie inwestycji oraz prostsze programy pomocy państwa, dopuszczające dotacje na promowanie zielonych technologii z możliwością oferowania ulg podatkowych z wykorzystaniem istniejących funduszy unijnych.

Z kolei projekt regulacji dotyczący surowców krytycznych dąży m.in. do tego, by do 2030 roku 10 proc. rocznego zapotrzebowania na pierwiastki takie jak lit, kobalt i metale ziem rzadkich było wydobywanych w UE; kolejne 15 proc. zużycia ma pochodzić z recyklingu; 40 proc. zapotrzebowania ma być przetwarzane w Unii; z kraju trzeciego może pochodzić nie więcej niż 65 proc. konkretnego surowca spośród tych, które znalazły się na liście.

"To rozwiązanie przybliży nas do realizacji naszych ambicji klimatycznych. Znacząco usprawni rafinację, przetwarzanie i recykling surowców krytycznych w Europie. Surowce są niezbędne do produkcji kluczowych technologii dla naszej podwójnej transformacji – takich jak wytwarzanie energii wiatrowej, magazynowanie wodoru lub akumulatory. Zacieśniamy też naszą współpracę z wiarygodnymi partnerami handlowymi na całym świecie, aby zmniejszyć obecną zależność UE od jednego lub kilku krajów. W naszym wspólnym interesie leży zwiększenie produkcji w sposób zrównoważony, a jednocześnie zapewnienie najwyższego poziomu dywersyfikacji łańcuchów dostaw dla naszych europejskich przedsiębiorstw" - przekonywała von der Leyen.

 Von der Leyen: Firmy rozważają przenoszenie działalności poza Unię. Wszystko przez wysokie ceny energiiZobacz również

Surowce krytyczne

Na liście surowców krytycznych utrzymano węgiel koksowy, którego Polska jest wiodącym producentem w Unii.

"Mamy sukces - to dobry dzień dla województwa śląskiego, bo największy w UE dostawca węgla koksowego to Jastrzębska Spółka Węglowa. Dzisiejsza decyzja oznacza, że nadal prościej będzie jej pozyskiwać fundusze na przyszłe inwestycje czy tworzenie miejsc pracy. Jednocześnie dostęp do węgla koksowego jest niezbędny dla naszego przemysłu hutniczego; stal z kolei potrzebna jest do budowy farm wiatrowych, instalacji fotowoltaicznych czy rozwoju transportu kolejowego. W tym sensie nowa lista surowców krytycznych ma fundamentalne znaczenie również dla sukcesu całej zielonej transformacji Unii Europejskiej" - skomentował eurodeputowany PO Jerzy Buzek.

Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)

asc/ ap/