Omawiany dokument nie został jeszcze przyjęty przez rząd, ale według zapowiedzi Ministerstwa Energii może się to stać jeszcze w tym roku. Ewentualne zmiany raczej nie będą dotyczyć głównych kierunków rozwoju odnawialnych źródeł energii. W dokumencie zawarto – zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej do jego przygotowania – dwa scenariusze: z aktualnymi rozwiązaniami politycznymi (WEM) oraz z nowymi rozwiązaniami politycznymi (WAM). W przedstawionej aktualizacji KPEiK zarówno scenariusz WEM, jak i WAM, są ambitniejsze w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii od dotychczasowego KPEiK z roku 2019.

Będziemy bardziej ambitni.

Zmiana ambicji dotyczy wszystkich głównych celów w zakresie klimatu oraz energii. Zmiany te przedstawiamy w tabeli.

Dokument przewiduje zatem zwiększenie ilości produkowanej energii odnawialnej znacznie ponad poziomy przewidywane wcześniej. Jest to spowodowane m.in. tym, że ilość produkowanej energii z OZE w Polsce wzrosła znacznie bardziej niż to przewidywano w roku 2019. Już w 2023 roku zużycie energii z OZE w Polsce we wszystkich sektorach było o 12% większe od prognoz z 2019 roku. Do 2030 roku rząd wciąż spodziewa się szybkiego wzrostu odnawialnych źródeł energii. Nawet w scenariuszu bez dodatkowych rozwiązań politycznych (WEM), w 2030 roku źródła odnawialne miałyby osiągnąć 30% udziału w produkcji energii, a nie zaledwie 23%, jak przewidywał KPEiK z 2019 roku.

W jakie OZE zainwestujemy w energetyce?

W zależności od sektora gospodarki będą użytkowanie różne rodzaje odnawialnych źródeł energii. W produkcji energii elektrycznej spodziewane jest zwiększenie mocy i produkcji energii głównie z elektrowni wiatrowych i słonecznych. Energetyka oparta na biomasie także będzie potrzebna i jej produkcja wzrośnie, ale będą to głównie instalacje produkujące biometan i biogaz, a nie instalacje spalania biomasy.

W 2030 roku ma być zainstalowane 31,7 GW mocy w elektrowniach słonecznych, 16,6 GW mocy w elektrowniach wiatrowych na lądzie i 5,9 GW mocy w elektrowniach wiatrowych na morzu oraz 1,2 GW instalacji biogazu. To więcej o ok. 8 GW niż dziś dla elektrowni słonecznych (wzrost o ok. 30%), o ok. 6 GW niż dziś dla elektrowni wiatrowych na lądzie (wzrost o ok. 60%) i o ok. 0,8 GW niż dziś dla elektrowni opartych na biogazie (wzrost o ok. 250%)² . W 2040 roku ma być zainstalowane 51,2 GW mocy w elektrowniach słonecznych, 34,6 GW mocy w elektrowniach wiatrowych na lądzie i 18 GW mocy w elektrowniach wiatrowych na morzu oraz 1,1 GW instalacji biogazu.

Co poza słońcem, wiatrem i biogazem?

Wzrost mocy zainstalowanych w instalacjach odnawialnych źródeł energii nastąpi niezależnie od analizowanego w KPEiK scenariusza polityki państwa. W scenariuszu bazującym na aktualnej polityce państwa (WEM) do 2030 roku moc elektrowni słonecznych czy wiatrowych podaje się w wartościach tylko o 1-2 GW niższych niż w scenariuszu z dodatkową polityką państwa (WAM). Większe różnice dotyczą jedynie magazynów energii, biogazu, biometanu, czy wodoru oraz okresu po 2030 roku. W istocie scenariusz polityki z nowymi rozwiązaniami politycznymi (WAM) różni się od scenariusza z dotychczasowymi rozwiązaniami politycznymi (WEM) o zastosowanie właśnie technologii magazynowania, wytwarzania biometanu i wodoru.

W zakresie biometanu proponuje się, aby już do 2030 roku wytwarzać 1,5 mln m3 tego gazu, a w roku 2040 już 3,9 mld m3. W zakresie wodoru obydwa scenariusze przewidują produkcję energii z wodoru na poziomie 2,9 TWh w roku 2030. Jedynie dla roku 2040 występuje znaczna rozbieżność w produkcji tego gazu – od ok. 8 TWh w scenariuszu WEM do ok. 17 TWh w scenariuszu WAM. Inwestycje, między innymi w elektrolizery, mają znacznie przyspieszyć, zwłaszcza po roku 2030.

Technologiami, które znacząco będą zmieniać krajobraz polskiej energetyki, są magazyny. Dynamicznie będą rozwijać się w Polsce technologie magazynowania zarówno energii elektrycznej, jak i ciepła. Scenariusz ambitny KPEiK (WAM) przewiduje już w 2030 roku zdolność do magazynowania 104 GWh ciepła, a w 2040 roku aż 593 GWh. Magazyny energii elektrycznej w 2030 roku mają osiągnąć 2,7 GW mocy zainstalowanej (i 3600 GWh produkcji) – przy czym zaznaczono, że na rok 2030 inwestorzy prywatni zaplanowali praktycznie dwa razy tyle inwestycji w moce magazynów energii elektrycznej. Na rok 2040 aktualizacja KPEiK przewiduje 8,5 GW (i 8400 GWh produkcji) magazynów energii. Wartości te są podane bez elektrowni szczytowo-pompowych, których ma być dodatkowo 2,5GW w roku 2030 i 4,2 GW w roku 2040.

Jakie planujemy technologie dla ciepłownictwa i transportu?

W sektorze ciepłownictwa i chłodnictwa do 2030 roku z instalacji odnawialnych źródeł energii będą wykorzystywane w znacznie większym stopniu gazy odnawialne (biometan i wodór), kotły elektrodowe, pompy ciepła, a także lokalnie geotermia. Biomasa i odpady pozostaną także dość znacznym źródłem energii. W gospodarstwach domowych dodatkowo będzie użytkowania do ogrzewnictwa również energia elektryczna pochodząca z odnawialnych źródeł energii zasilająca liczne pompy ciepła oraz kolektory słoneczne do ogrzewania wody. W tym sektorze do 2030 roku odnawialne źródła energii mogą sięgnąć 30% udziału (niezależnie od scenariusza politycznego), a do 2040 roku nawet przekroczyć 65% (w scenariuszu WAM).

W transporcie nie przewidziano znacznej rewolucji w zakresie wdrażania odnawialnych źródeł energii i podstawowymi paliwami pozostaną benzyny i oleje napędowe, nawet w roku 2040. Mimo to dynamicznie rósł będzie udział pojazdów napędzanych energią elektryczną, bioetanolem, biodieslem. KPEiK rewiduje prognozę liczby pojazdów elektrycznych na polskich drogach w dół w stosunku do wcześniejszych zapowiedzi i prognoz – do 800 tys. sztuk w 2030 roku. Wynik ten dotyczy wszystkich rodzajów pojazdów: osobowych, towarowych czy autobusów. Pewien udział w produkcji energii w transporcie zyskają także wodór i biometan, ale dopiero po roku 2030.

Podsumowanie

Aktualizacja Krajowego Planu Energii i Klimatu proponuje dalszy dynamiczny rozwój rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce. Dodatkowo będzie on wspierany rozwojem rynku magazynowania energii i gazów tzw. zdekarbonizowanych, czyli biogazu, biometanu, a nawet wodoru.

Autor: dr Wojciech Szymalski, Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

_____________________________

^1. W zakresie tego celu korzystnym kierunkiem zmian jest obniżanie się zużycia energii, a więc im niższa wartość docelowa, tym bardziej ambitny cel polityki

^2. Porównanie do danych z sierpnia 2025 na podstawie www.rynekelektryczny.pl/moc-zainstalowana-oze-w-polsce/ – dostęp 2.12.2025